Een hit produceren

Er zijn fantastische muzikanten die graag een hit zouden hebben, maar er nog nooit één hebben gehad. Zo heb ik een aantal jazzmuzikanten gesproken die niet begrepen dat hun albums niet op de radio gedraaid werden. Op die albums stond dan geen nummer korter dan 5 minuten, geen nummer met vocalen.

Het probleem met jazzmuzikanten is dat ze niet naar de radio luisteren. Singles worden pas hits zodra ze op de radio gedraaid worden. Tip 1 is dan ook; luister naar de radio. Niet naar KinkFM of naar radio6. Kijk naar het luisteronderzoek.

Het gaat dus om zenders als 3FM, radio538 en Qmusic. Als bewezen hit kom je uiteindelijk ook wel op Sky radio terecht.

Nummers die de playlists van die stations halen duren doorgaans tussen de 3 minuten en 3m20s.

Een hit wordt een hit door een “hook”, of meerdere hooks. Een catchphrase. Dat kan in de tekst zijn of in de muziek. Luisteraars moeten een gevoel van opwinding hebben zodra ze het nummer horen, in ieder geval de eerste drie keer.

Ik heb al eerder geschreven dat de meeste hartstilstanden tijdens een klassiek concert voor schijnen te komen tijdens een rust in de muziek. Dat is geen toeval. Je oriënteert je in de muziek op een beat en als die wegvalt wordt je op het verkeerde been gezet. Zo kun je een hook creëren. Zulke hooks worden vaak breaks genoemd.

Een andere muzikale hook kan zijn dat je met de trappen heel erg aanstuurt op een bepaald akkoord en in plaats daarvan eerst een vervangingsakkoord speelt, een voorhouding op de piano. Ook hiermee zet je mensen op het verkeerde been. Als je daarna toch het bewuste akkoord laat volgen zullen mensen dat als een fijn gevoel van thuiskomen ervaren.

Wil je een playlist halen, kom dan niet met vernieuwende muziek. C-mon & Kypski en Radiohead zijn wat mij betreft collectieven die een nieuwe stap hebben gezet in de ontwikkeling van de popmuziek. Ze gaan vaak atonaal (buiten de gangbare toonladders) te werk en weten daarmee spanning en ontspanning op te wekken. Nog afgezien van de vernuftige manier waarop ze electronica gebruiken. De radiomakers weten zich daar geen raad mee. Blijf gewoon bij de theorie van Bach zoals ie al zo’n 400 jaar gehanteerd wordt. Blijf dicht bij de traditionele liedvorm. Veel online muziekdiensten hebben zelfs een algortimefunctie waarmee ze automatisch het refrein kunnen detecteren om de 30sec previews (voorluisterstukjes, zoals bijvoorbeeld op allmusic) te genereren. Als ik me niet vergis gaat dat algoritme ervan uit dat een refrein doorgaans begint op 52 seconden.

Voorzie deze melodieën en harmonieën van een beat zoals dat gebeurt sinds de beatles, of gebruik een drumcomputer. Tip 2; zorg dat het aantal BPM een fractie hoger is dan 120 BPM. Onze hartslag is zo’n 60 BPM en 120 BPM delen we onbewust door 2 zodat we het nog altijd als 60 BPM ervaren. Mellow house was bijvoorbeeld vaak exact 120 BPM. 120 BPM zou je dus kunnen omschrijven als mellow. Om wat meer opwinding te bereiken is het handig iets sneller te gaan. Sommige radiostations hebben dat ook in de gaten en draaien standaard muziek iets sneller af. 538 schijnt dat bijvoorbeeld te doen. Daar moet je rekening mee houden, het moet ook weer niet veel te snel gaan. BPM kun je daarom ongeveer het beste ongeveer tussen de 122 en 124 houden.

Radiostations zenden uit in MP3 formaat, behoorlijk slechte kwaliteit waarbij bepaalde geluiden naar achter gedrukt worden of soms zelfs verloren gaan. Het is een hele kunst om een nummer zo te mixen en te masteren dat dit probleem enigszins gecompenseerd wordt door de originele mix. Laat dit dan ook altijd doen door iemand die daar ervaring mee heeft. Niet voor niets worden van radiosingles vrijwel altijd aparte radiomixen gemaakt (naast de gewone albummix)

Wees verder creatief maar niet te creatief. Als mensen continu op het verkeerde been worden gezet, zoals in Jazz doorgaans gebeurt, raken ze het spoor bijster. 1 hook kan al genoeg zijn in een nummer, 3 zijn er zeker genoeg. Muziek draait om herkenning dus leen vooral bekende stukjes van eerdere hits of klassieke stukken. Bewerk deze zo dat het geen plagiaat is en dat luisteraars toch een gevoel van herkenning blijven houden.

Als je je bewust aan deze tips gaat houden heb je kans dat het gekunsteld gaat klinken. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Gekunstelde nummers zijn kansloos. Zorg dat het simpel blijft. Begin met een liedje bedenken in je hoofd en niet achter een instrument of achter apparatuur. Daarmee zul je in vaste gewoontes vervallen en verleid worden tot te ingewikkelde zaken.

Denk je dat je de hit hebt geproduceerd of een demo waar de profs niet omheen kunnen dan is het nog belangrijk met welke partners je gaat werken voor de marketing ervan. Kijk in de hitlijsten welke maatschappij de meeste hits op zijn naam heeft en ga liefst met hen werken. Zij kunnen bij de radio met de vuist op tafel slaan en hebben “ wisselgeld” zoals dat heet.

Universal en EMI met hun sublabels zijn de onbetwiste nummer 1 en 2. Ga niet zelf lopen leuren bij de radio, dat is onprofessioneel. Je moet “delen om te kunnen vermenigvuldigen”. Wees dan ook bereid een percentage van je inkomsten af te staan, afhankelijk van wat je partner ervoor doet.

Mocht je ondanks deze tips geen succes hebben zet dan een linkje naar je muziek in de comments en ik zal er, eventueel met wat profs, naar luisteren om te zien wat eraan schort!